Begalan

Begalan

Kebudayaan Jawa Begalan menika pacakan seni tutur tradisi ingkang dipun ramu kasanesn seni tari, pigunanipun kagem nyumponi urut-urutanipun Upadicara Pengantenan. Dipun gelar wonten ing adicara rawuhipun rombongan penganten kakung mlebet wonten ing plataran (latar) penganten putri. Ubarampenipun wujud alat-alat dapur ingkang dipun wastani "Brenong Kepang". Menika salah satunggalipun bektaanipun penganten kakung, kagem nyumponi syarat adat Banyumas ingkang tegesipun (makna simbolis) gathuk kasanesn falsafah Jawa khususipun wewengkon Banyumas. Tuladhanipun : ilir, iyan, cething, kusan, kalo (saringan ampas), tampah (nyiru), sorokan, centhong, siwur, irus, kendhil kasanesn wangkring lan wlira. Egin dipun tambah kasanesn ubarampe sajen, inggih menika pala pendhem, pala gantung, pala kesimpar, kembang pitung rupa/warna, beras kuning, sewernaninipun gegodhongan, gedhang raja lan gedhang emas, tigan, lan sanes-sanesnipun taksih kathah. Sandhanganipun tiyang ingkang kedhapuk upadicara begalan menika kedah ngagem rasukan kampret sarwa cemeng, bebed lancingan bathik Banyumasan, iketipun wulung jeblagan, lan samparanipun kedah nyeker boten kenging ngagem trumpah. Upadicara Begalan menika isinipun pitutur kagem penganten kekalihipun anggenipun badhe bangun bale sampunma. Sejrone ngendikwontenn upadicara, menika dipun wedharaken pitutur becik kagem penganten lan tamu ingkang sami rawuh, asampun-asampun dipun bumboni glewehan-glewehan kados pundi caranipun tiyang gesang bangun bale sampunma kakung-putri. Pagelaran seni menika dipun iringi kaliyan gendhing Jawa Banyumasan [Ricik-ricik, crebonan, gunung sari, gudril lan eling-eling ]. Pangajab lan lambang dipun begal: "ingkang dipun begao menika sanes dunyanipun, wontennging Bajang Sawane kaki penganten lan nini penganten". Upadicara menika dipun wakilaken tukang joged ingkang sampun biasa (dhukun begalan), gunggunge wonten tiyang kalih; ingkang setunggal dadi wakilipun penganten putri gawane "Wlira" ruyung jambe (sigaran wit jambe), dene wakil penganten/besan kakung nggawa "Brenong Kepang" menika isen-isene perabot dapur. Biyasanipun bibar gelaran, "Brenong kepang" (alat dapur) ingkang dipun bekta menika dipun balangaken kagem rebutan/rayahan penonton.

Dipun salin saking : http://burung-net.blogspot.com/2014/11/tuladhah-artikel-bahasa-jawa-tentang-kebudayaan-jawa.html.